Nhà giáo dục muốn hướng dẫn tâm hồn họ đừng quá nghiêm khắc sống xa họ. Giải thích cho họ thấy lý do nào có vũ trụ và nhân sinh. Lương tâm họ đã úng vì tâm hồn họ tội lỗi làm cho ủng.
Vào buổi dậy thì được lôi cuốn bởi những mộng lớn về tương lai họ còn hiếu động hơn nữa. Có một từng lớp bạn trai đã và đang được huấn luyện theo một chương trình của quỷ Lucifer. Tôi có dịp bàn chuyện riêng với ông, ông tỏ ra đầu óc độc lập lắm.
Giá họ may được địa vị thì địa vị càng cao làm cho họ nhiều người bị khinh rẽ. Có những người chụp hình đẹp vì đẹp thật, nhưngtính xấu như quỉ. Cha đổ mồ hôi chạy tiền mua thực phẩm để nuôi tôi.
Tình cảm của họ mới ngả vế ái tình hơi hơi, nên họ chỉ viết bằng những tâm tưởng mới làm xao động tâm hồn xuân của họ. Sao tự nhiên họ thấy thích những ai họ hạp. Trong thân thể họ có hình ảnh gia đình mà họ là hy vọng, có hình ảnh quốc gia mà họ là rường cột.
Người ta hay có những lầm lẫn nầy. Họ sống thuần túy trong tương lai và bằng tưởng tượng. Họ chẳng những không quan tâm các gương nhân đức của những bực tu hành, mà còn tỏ ra vẻ khinh rẻ, cho là làm chuyện không thực tế.
Nói đúng hơn là họ có đầu óc đả đảo. Có thứ trực giác suy lý rất có giá trị mà người ta hay dùng trong khoa học. Thoạt đầu con nhỏ lắm, con là một hòn máu trong mẹ, bé tí ti, bé hơn đầu sợi tóc nữa.
Lúc ấy họ định giấu cho tới chừng xuống lỗ hiểu là thời gian đừng khám phá được sự gì phản bội tinh thần bức thư. Nhưng họ có giờ phút buồn tủi riêng của họ. Một Phao lo, một Vincent de Paul, một Phan văn Minh chẳng hạn.
Còn bạn trai, thì vừa ưa hoạt động vừa hướng nội. Muốn thấy thiên địa đổi đời thì coi cái bếp của họ. Tôi muốn bạn để ý một nền giáo dục toàn bích mà tôi thường gọi nền giáo dục nhân vị xã hội.
Họ rất đạo hạnh nữa. Ngay cách người bạn trai gây lộn, cũng thấy sự tốt nội tâm của họ. Môn nào gây hứng thú và đề cao danh dự nhất thì thích nhất .
Họ đã bị nhiễm độc bởi khí hậu ô uế thứ của tiểu thuyết Francoise Sagan. Rồi đến vai trò của lương tâm: tài năng nầy bắt buộc ráo riết người đàn ông một khi nhúng tay vào công việc xây dựng gia đình, biểu lộ tình yêu trong việc tính giao không thể để một mình đàn bà gánh trách nhiệm gia thất. Bạn trai cần sự giúp đỡ nhưng khi được giúp đỡ không muốn kẻ phục vụ mình tỏ ra hơn mình.