Mỗi tuần tôi bỏ ra hai đêm theo lớp giảng cho người lớn ở Nữu Ước. Xin chỉ cho con, con đường bình yên và vui vẻ. Ai nói gì ông cũng theo gương ông lão người Đức kia mà "chỉ cười thôi".
Ông nói với tôi rằng kinh nghiệm ấy có ích cho ông hơn một năm học ở Đại học đường Harward và giúp ông phát triển một đức tính để thành công là đức tự tín. Muốn trả lời câu đó, tôi phải tìm tòi sự kiện, tài liệu. Ông bị cơ quan ngôn luận phe đối lập cực lực công kích phỉ báng, rồi cuối cùng một kẻ quá khích bắn ông bị thương nặng.
Mấy ngàn năm sau, loài người vẫn còn đọc và thích đoạn văn bất hủ của Platon tả cái chết đó - đoạn văn ấy là một đoạn đẹp nhất, cảm động nhất trong văn học từ xưa tới nay. Nếu chiến tranh không kết liễu ngay lúc đó thì chắc là tôi nguy rồi. Có vẻ khó tin phải chăng bạn? Nhưng sự thật là vậy.
Cái nguyên tắc nên nhớ đi vay là nếu bạn chắc chắn sẽ trả nợ ngay, thì sẽ được tính lời nhẹ hoặc vừa phải, và bạn sẽ trả được. Trước tôi tính sẽ nói là muốn đi Kanass City để may ra tìm được một việc làm. Ông biết không sao tránh được cho nên chỉ có cách để tránh bớt đau khổ là vui lòng nhận lấy hết.
Tôi có thường nghĩ tới quá khứ mà làm cho hiện tại hoá ra chua xót không? Quá khứ đó đã qua rồi và thiệt chết rồi. Trong chương đầu có câu rằng: "Hồi đó tôi chỉ trông được một mắt và có những vẩy nhỏ che gần kín con ngươi làm tôi chỉ còn nhìn thấy lờ mờ qua cái khe nhỏ ở phía trái. Bác sĩ Fink khuyên ta điều ông đã thi hành và thấy công hiệu - đặt một chiếc gối dưới đầu gối để hai chân được nghỉ ngơi, khỏi căng thẳng; dưới cánh tay cũng đặt những chiếc gối nhỏ như vậy.
Hơn nữa tôi chẳng bao giờ rảnh để đối đáp với ai, và cũng chẳng ai bắt tôi phải để tâm thù". Điều gì đã không tránh được thì lo buồn làm gì? Nhưng làm như vậy viên đô đốc Nhật sẽ ngờ vực, sẽ cho lính lại bắt và giam tôi ngay vào "nhà cầu" không cho tôi nói lới nửa lời.
Nửa đêm ông thường tỉnh giấc, nhìn bóng trong gương rồi lấy bút, sợn tự vẽ mặt ông. Năm 1932, bà sống trơ trọi trong một căn nhà có ba phòng. Nói thế có phải là tôi bênh vực một thái độ vô tư lự trước tất cả những nỗi khó khăn không? Không.
Tôi nhận dạy giúp buổi tối trong một lớp thanh niên, tìm ra được những nỗi vui mới, làm quen được với được với những người bạn mới. Bà đã giúp nhiều người về mọi cách sinh lợi, từ người phu vác, kiếm không đầy 100 Mỹ kim, tới những ông chủ hãng kiếm được trăm ngàn Mỹ kim mỗi năm. Trong đó, bác sĩ kể 11 nguyên nhân của gốc bệnh.
Tại sao tôi biết như vậy? Vì chính ông đã khuyên học sinh của ông: "An tâm nhận cảnh ngộ ấy đi" vì "nếu ta bằng lòng chịu nhận sự đã xảy ra, ấy là bước đầu đi tới sự thắng những tai hại trong bất kỳ biến cố nào". Tôi hỏi tại sao thì bà đáp: "Vì nhiều người Mỹ cho rằng mục đích phải đạt là kiếm sao cho được 5. Trước kia cô thường cằn nhằn về công việc, nhưng sau cô thôi hẳn.
Sống nửa thế kỷ rồi, chẳng kinh nghiệm gì, nhưng ít nhất tôi cũng học điều này. Chính tôi cũng đã có lần nhận định điều ấy. Nửa đêm về nhà, tôi mệt mỏi đến nỗi vừa lăn xuống giường được vài giây đã thiếp đi rồi.