Tuy nhiên, vẫn còn có những điều chưa thay đổi. Câu trả lời của ông do đó cũng không phù hợp giống như trường hợp suy đoán của Aristotle về vật chất của các thiên thể. Ví dụ, bạn phải biết mình đang đọc thể loại sách có nội dung hư cấu (như tiểu thuyết, sử thi, thơ trữ tình…), hay một tác phẩm có tính chất mô tả về lĩnh vực nào đó.
Tác phẩm Thần học Summa được chia làm nhiều phần, nhiều bài luận, các câu hỏi và các bài viết. Trong trường hợp nào, bạn cũng phải tìm được các vấn đề đó. Nhưng đây lại là điều cần thiết mỗi khi bạn đọc phân tích một tác phẩm nào đó.
Như vậy, họ không dành thời gian xứng đáng cho những tác phẩm có giá trị và phí phạm thời gian với những tác phẩm không đáng phải chú trọng nhiều. Từ đầu cuốn sách này, chúng tôi đã cố ý không kể tới các phương tiện hỗ trợ bên ngoài đối với quá trình đọc. Ở cấp độ đọc đồng chủ đề (tức là đọc nhiều cuốn sách có cùng một chủ đề), những ghi chú rất có thể cũng là ghi chú về ý niệm; và những ghi chú trên một trang sách không những nhắc bạn về những trang khác trong cùng cuốn sách đó mà cả ở các cuốn khác.
Cách đọc như thế được những người Do Thái chính thống áp dụng khi đọc Kinh Cựu Ước; người Cơ đốc giáo áp dụng đọc Tân Cựu Ước; người Hồi giáo đọc Kinh Koran; người theo chủ nghĩa Marxists đọc các tác phẩm của Marx, Lenin và tuỳ thuộc vào tình hình chính trị họ đọc các tác phẩm của Stalin; các nhà tâm lý học theo trường phái Freud đọc các tác phẩm của Freud; các sĩ quan quân đội Hoa Kỳ đọc sách huấn luyện bộ binh… Trình tự này phụ thuộc vào đề tài nghiên cứu nhưng chúng tôi có thể đưa ra vài chỉ dẫn. Các phần trong tác phẩm mô tả thường dễ đọc hơn các phần của một cuốn sách giả tưởng.
Chúng tôi đã tiến hành nghiên cứu khá sâu về vấn đề này (Chú thích: Kết quả của những nghiên cứu này được xuất bản trong cuốn The Idea of Progress, New York: Praeger, 1967. Những đánh giá của bạn sẽ hướng tới kết quả hay sản phẩm đạt được chứ không phải phương tiện tiến hành. Chúng ta chỉ nên phê bình khuyết điểm này nếu nó làm ảnh hưỏng tới kết luận chính vì một cuốn sách có thể thiếu thuyết phục ở những điểm không quan trọng.
Đó là trừ khi bạn biết cuốn sách nào cần đọc, nếu không bạn không thể đọc theo cách này; nhưng bạn phải đọc đồng chủ đề, nếu không bạn sẽ không biết sách nào nên đọc. Trên thực tế, có thể đứa trẻ không biết câu đó có nghĩa gì, do đó nó vẫn phải học môn toán. Tương tự, Newton đặt tên tác phẩm vĩ đại của mình là Mathematical Principles of Natural Philosophy (Những nguyên lý toán học của triết học tự nhiên), mặc dù với chúng ta cuốn sách đó là một trong những tác phẩm khoa học kinh điển.
Đối mặt với cuộc thảo luận về sự tiến bộ trong nhiều tác phẩm khảo cứu còn lại, nhiệm vụ của chúng tôi là phải phát triển một hệ thống thuật ngữ mang tính trung lập. Những ý kiến không được ủng hộ không có chỗ đứng ở đây, dù thực tế đôi khi chúng cũng ẩn mình trong đó. Đó là cách tốt nhất để kiểm tra xem bạn đã hiểu về một hay nhiều nhận định trong câu chưa.
Nói cách khác, mục đích nghiên cứu cấp độ đọc thứ tư này không phải là phương án cuối cùng trả lời cho câu hỏi nảy sinh trong quá trình tiến hành nghiên cứu hay giải pháp cuối cùng cho vấn đề gốc rễ dẫn đến cuộc nghiên cứu này. Vì thế, cần cả một đoạn văn, hay ít nhất một tập hợp câu để diễn giải một lập luận. Tất nhiên là nếu tác giả của tài liệu bạn đang đọc vẫn còn băn khoăn về việc sử dụng thuật ngữ của anh ta, thì bạn với tư cách là độc giả, cũng sẽ không thể hơn thế.
Phân tích kỹ, ta sẽ thấy khán giả xem truyền hình, thính giả nghe đài, và độc giả của các loại báo chí được cung cấp một mớ tổng hợp các yếu tố từ các dữ liệu và con số thực, đến những thông tin đã được chọn lọc kỹ càng. Giờ đây, chúng ta cũng có thể trả lời được các câu hỏi tương tự về cuộc thảo luận xoay quanh vấn đề đang được quan tâm trong đọc đồng chủ đề. Đương nhiên, mỗi người phải tự mình trả lời các câu hỏi về triết học.
Riêng cụm từ vấn đề xã hội là một ví dụ về sự giản đơn bên ngoài liên quan đến cả việc đọc và viết tác phẩm khoa học xã hội. Để viết được cuốn tiểu sử cuối cùng, tác giả phải đọc tất cả các nguồn tin, tài liệu và kiểm tra rất nhiều thông tin lịch sử đương đại. Một số người cho rằng mình biết cách đọc tiểu thuyết một cách thông minh.