Nhưng trong chủ thể, sự mặc cảm mơ hồ này vốn là một cảm giác nội tại tự nhiên. May là tôi vô tâm, không thống kê đây là lần thứ bao nhiêu. Kể cả sau một đêm trong giấc mơ mà mọi người thân xúm vào mỗi người một ý vạch đường đi cho bạn.
Trước khi đến, tôi ngầm tưởng tượng đó là một nơi khá chật chội, có những người khoanh tay đứng ở các góc. Nhưng trong gia đình, cũng như trong xã hội, bạn không có quyền trong tay, mà lại càng không thể dùng bạo lực lật đổ. Đó là một sự chuyển đổi quan trọng.
- Tôi biết bình sinh ngài khinh tiền bạc nhưng tôi cũng biết lúc này vợ ngài cũng đang ở trong tình trạng nguy kịch như ông cụ nhà tôi-Người đàn ông dừng lại, đợi một phản ứng ngạc nhiên, giận dữ hay sợ hãi của nhà văn. Nhưng ta đang có những trạng thái bệnh. Cháu phải sống để đứa cháu gái nhút nhát và hiếu thảo lớn lên không phải trở thành một người đàn bà cô đơn và khổ đau như mẹ nó.
Như đứng từ ngoài nhìn vào một bức tranh. Cả phụ nữ nửa, cả trẻ em nữa. Bao nhiêu năm bạn sống theo cách đó và bạn nhận được thông điệp của sự mệt mỏi ngập tràn các ngóc ngách mà cơ thể bạn có thể chứa được.
Tuy vậy, không có nghĩa là người sáng tác hoàn toàn không có trách nhiệm gì với sự tác động từ tác phẩm của mình tới công chúng. Là một đứa trẻ cũng đầy kiêu hãnh và dễ bị tổn thương, bạn từng hiền nhưng rất cục tính. Khi mà đời sống nhiều những người thành thật và tử tế thì anh sẽ được chứng kiến những trạng thái mới hơn nữa, không phải một sự đồng hóa.
- Ông cụ tôi bị liệt toàn thân. Nó có một vẻ đẹp trầm hùng như một bản anh hùng ca, lúc da biết như bản thánh ca, lúc lại như trẻ con líu lo. Bạn ghét sự đợi chờ.
Nhà văn bỗng cảm thấy buồn. Đúng mà cũng không đúng. Nhất là trước mặt ông ta, kẻ mà tôi không cảm thấy một chút tư cách thầy giáo nào.
Xu thế hiện sinh là minh chứng rõ rệt nhất cho điều đó. Nhưng rồi ta nhìn thấy thị trường ảm đạm hiện tại của thơ văn. Xét cho cùng thì bác gái không phải một thiên tài về lãnh đạo.
Trong sở thú này, những con vật trở nên hờ hững vì tù túng. Nó là một chuyện kể cho vui mồm như bao nhận định khác. Nhưng tôi không quen phản đối.
Họ nỗ lực vì điều đó. Họ cũng cần lòng hy sinh của bác lắm. Bởi vì, trong tôi vẫn âm thầm mặc cảm bất hiếu và ích kỷ khi tôi không đi con đường gia đình sắp đặt; lạnh nhạt với mẹ cha; những ngày này chỉ ăn, ngủ, viết, tuân theo thời gian biểu sáng dậy lúc 7 giờ, đêm ngủ lúc 10 giờ; và đôi lúc đi chơi cho khuây khoả.