Hễ chưa gắng lắm cái gì để thoả mãn ý muốn đó thì lòng ta chưa yên. Câu châm ngôn đó chưa đúng hẳn. Bạn đi chưa được mười bước thì trí óc bạn đã nhảy nhót ra khỏi vật đó, và đương giỡn với vật khác dưới mắt bạn.
Muốn sống đầy đủ, điều kiện thứ nhất là phải kiểm soát được trí óc. Chính bạn là người tôi muốn khuyên đấy. Vậy mà tôi biết nhiều người mà đời sống là một gánh nặng cho họ, cho người thân và bạn bè chỉ vỉ họ không chịu nhận ra lẽ dĩ nhiên ấy.
Lúc này, tôi không cần biết đến nguyên tắc của bạn ra sao. Mà thiếu năng lực ấy - nghĩa là thiếu năng lực ra lệnh cho óc làm việc rồi bắt nó tuân lệnh - thì sống không ra sống. Chúng ta không suy nghĩ.
Bạn có nhớ, buổi sáng đó, nhận được một bức thư khiến bạn lo lắng, cân nhắc kỹ lưỡng khi trả lời không. Tất cả các hiền nhân của mọi thời đều đồng ý về chỗ đó. Bạn lên xe với tờ báo và bình tĩnh, ung dung để hết trí não vào tờ báo.
Muốn sống đầy đủ, điều kiện thứ nhất là phải kiểm soát được trí óc. Tôi muốn nói là chúng ta không suy nghĩ về những cái thực quan trọng, về vấn đề hạnh phúc của ta, về con đường chúng ta đương đi, về những cái mà đời cho ta, về vai trò của lý trí trong hành động của ta, về mối quan hệ giữa nguyên tắc và hành vi của ta. y không đáng được tiếp tế thời gian, phải khoá công tơ lại cắt thời gian của y đi".
Đọc sách một cách nghiêm túc thì không đọc tiểu thuyết, nên bạn nào quyết định tu thân và luyện trí mà lại bỏ ra cặm cụi một giờ rưỡi trong ba buổi tối mỗi tuần để đọc trọn những tiểu thuyết của Charles Dickens (Tiểu thuyết gia Anh thế kỷ 19) thì nên thay đổi chương trình đi. Một chương trình làm việc hàng ngày không phải là một tôn giáo. Sau cùng bạn lên giường, mệt phờ vì công việc ban ngày.
Tôi bắt đầu từ lúc thức dậy và chỉ kể những việc thầy làm, cuối cùng tôi mới chỉ cách nên dùng thì giờ đó ra sao. Như trên tôi đã nói, sự tiếp tế thời gian có chỗ này quý nhất, là ta không thể tiêu non nó được. Và bạn sẽ bỏ được thói quen cứ 11 giờ 15 là tự nhủ: "Tới lúc sửa soạn đi ngủ rồi".
Chúng ta có và luôn luôn đã có tất cả số thì giờ trời cho. Nhưng những điều tôi nói về âm nhạc có thể áp dụng vào những nghệ thuật khác. Bước đầu nên rất chậm, có thể chậm một cách quá đáng nhưng phải rất đều đặn.
Đọc hết chương trước, chắc bạn thấy vui vẻ hy vọng và tự nhủ: "Anh chàng này sẽ chỉ cho mình một cách dễ dàng và không mệt nhọc để làm những việc mình muốn làm từ lâu nay mà không được". Y có thể không bao giờ tới thành La Mecque. Tôi tin rằng dùng bảy giờ rưỡi đó một cách đầy đủ, thì đời sống trong tuần sẽ sinh động lên, hăng hái lên, và bạn sẽ ham thích cả những công việc chán nản, tầm thường nhất.
Mặc dầu vậy, bạn vẫn tán thưởng bản đó. Bạn biết rằng ít nhất cũng có được nửa giờ yên ổn. Bạn bảo tôi tính toán kỹ quá.